Taksim’de Tarihi Taşıyan Tünel : Taksim Füniküler

Taksim’de Tarihi Taşıyan Tünel hakkında tarihi bilgileri sizin için derledik.

Taksim Füniküler hattı tarihi dokusuyla 1874 yılından bu yana hizmet ediyor. İstanbul’da yaşayan Fransız mühendis Eugene Henri Gavand, Yüksekkaldırım Yokuşu ile Galipdede Caddesi arasında gidip gelen insanları gözlemledi ve bu iki noktayı birbirine bağlayacak asansörlü demiryolu projesini tasarlayarak Sultan Abdülaziz’e sundu.

Sultan’ın onayının ardından yapımına başlanan Tünel, ilk olarak 5 Aralık 1874’te hayvan taşımalı olarak, 17 Ocak 1875’te ise standart şekilde seferlerini yapmaya başlar. Önceleri 150 beygir gücünde 2 buharlı makine ile sağlanırken, 1911 yılındaki yenilemenin ardından elektrikli sisteme geçildi ve metro daha modern bir hal aldı.

Tünel, 1 Mart 1939 tarihinde 175 bin Türk lirası karşılığında devlet tarafından satın alınılarak İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel (İETT) Umum Müdürlüğüne devredildi.

Metro, İkinci Dünya Savaşı sırasında bazı malzemelerinin satın alınamaması nedeniyle 3 buçuk ay yolcularından ayrı kaldı.

1968’de özel bir Fransız şirket tarafından tamamı elektrikli hale getirilen metro, 2 Kasım 1971’de yeniden açılarak hizmet vermeye başladı. Eski adıyla Galata ile Pera, bugünkü ismiyle Karaköy ile Beyoğlu’nu en kısa yoldan birbirine bağlayan Tünel, dünyanın ilk yer altı füniküler sistemi olarak kabul ediliyor. Bu sistemle, Tünel’de karşılıklı hareket eden iki vagon, ortada hat değiştiriyor. İlk açıldığı tarihlerde ‘İstanbul Tüneli, Galata-Pera Tüneli, Galata Tüneli, Galata-Pera Yeraltı Treni, İstanbul Şehir Treni, Yeraltı Asansörü, Tahtelarz gibi çeşitli isimlerle adlandırılan tünel, İstanbul’un ulaşım yüküne hala omuz veriyor.

TAKSİM TARİHİ NE TANIKLIK EDİYOR

Karaköy’den deniz taşımacılığıyla gelen yolcuyu Tünel’den nostaljik tramvay ve metro ile Taksim’e kadar ulaştıran özelliği ile Tünel entegre toplu ulaşımın ilk örneklerinden. Tünel, dünyanın ikinci, Türkiye’nin ilk metrosudur. Kendi türünde ise (yeraltında) dünyadaki ilk uygulamadır. Aynı dönemde Viyana, Peşte, Lyon gibi şehirlerde benzer mekanizma ile hareket eden demiryolları bulunmakla beraber bunlar yerüstünde işlemektedir. Tünel ise yeraltında işlemesi dolayısıyla dünyadaki ilk uygulamadır.

Suriçi bölgesinin karşısına düşen Tünel, Boğaz ile Haliç arasında burun meydana getiren bölgenin son tepesinde; demiryolunun başlangıç noktası Galata Köprüsüne 140, Haliç’e 90, Galata Mevlevihanesi’ne ise 70 metre mesafededir. Galata’da demiryolunun deniz seviyesinden yüksekliği 1,15 metre iken Beyoğlu’nda bu 62.70 metreye çıkmaktadır. Tünel’in içine döşenen demiryolunun profili düz değildir. Galata tarafında vagonların daha sonraki yokuşu aşabilmeleri için yeterli hızı kazanmalarını sağlamak amacıyla başlangıçta bir rampa vardır.

Tünel, 17 Ocak 1875 günü yapılan büyük bir törenle hizmete alındı.

Törende Osmanlı Devletini  temsilen Nafıa Nazırı Ethem Paşa, Maliye Nazırı Kabuli Paşa, Bahriye Nazırı Kayserili Ahmet Paşa, Zaptiye Nazırı Hüsnü Paşa, Evkaf Nazırı Kemal Paşa, Lübnan Valisi Rüstem Paşa, Gümrük Müdürü Galip Bey, İstanbul Şehremini Kadri Bey, Adliye Nezaretinden Rıfat Bey, Hariciye Nezaretinden Parnis Efendi ile Beyoğlu Mutasarrıfı ve Galata Kaymakamı hazır bulundu. Yabancı temsilciliklerin de en üst düzeyde temsil edildiği törende İngiliz Sefiri Henry Eliot adına Konsolos Philip Françis katılırken diğer seferler bizzat katılmışlardı.

Avustralya Sefiri Kont Zichy, Alman Sefiri Baron de Werther, Rusya Sefiri İgnatieff, İran Sefiri General Muhsin Han ile Fransa, Belçika, İtalya hükümetleri temsilcileri törene gelmişlerdi. Bunların yanında mali ve ticari çevrelerin tanınmış simaları da hazır bulunuyordu.

Açılış, vagonlar davetlilerle dolu şekilde Galata ile Pera arasında gidip gelerek başladı. Müzik onlara eşlik ediyordu. Vagonlar ışıklandırılmıştı. Ön vagonda hayvan, eşya ve arabalara tahsis edilmiş bir platform vardı. Beyoğlu istasyonunda mükellef bir yemek verildi. Şirket Müdürü Albert, Padişahın onuruna kadeh kaldırdı ve bir konuşma yaptı. Tünel’in İstanbul’da birbiri ile kaynaşan Doğulu ve Batılı unsurlar arasındaki dostluğu pekiştirecek yeni bir bağ olduğunu söyledi.

Taksim füniküler hattı City Center Hotel’e 5 dakika mesafede yer almaktadır. Hotelimize ulaşmak için iletişime geçin.